Najstarsza osada kultury ceramiki wstęgowej rytej z terenu Polski Gwoździec stan.2, gm.Zakliczyn

Opis

Książka oprawa miękka  zawiera płytę CD

Od redakcji

Niniejsza monografia prezentuje kompleksowe, interdyscyplinarne wyniki badań osady kultury ceramiki wstęgowej rytej na stanowisku 2 w Gwoźdźcu. Jest to obecnie jedna z dwóch (obok Samborca) najstarszych osad tej kultury na terenie Polski  Z pewnością monografia ta jest dokonaniem o dużym znaczeniu, zarówno ze względu na skalę badań  terenowych, jak i przeprowadzonych analiz specjalistycznych. Uzyskane wyniki przyczynią się do ogromnego poszerzenia wiedzy  o początkach kultury ceramiki wstęgowej rytej, jej chronologii pochodzeniu i rozprzestrzenianiu się, jak również gospodarce i systemie gospodarowania wewnętrznego osad.

Prezentowane osiągnięcia są nie zwykle istotne tak że dla szerokiej problematyki, związanej  zagadnieniami genezy i rozwoju neolitu środkowoeuropejskiego. Odnoszą się one bowiem do znacznie

większego terenu niż dorzecze górnej Wisły i wpłyną z pewnością na postrzeganie procesu neolityzacji i  adaptacji pierwszych rolników, na kwestię korelacji chronologicznej i stylistycznej najstarszej fazy KCWR na różnych terenach  oraz na zagadnienie kontaktów między regionalnych i związków z obszarami macierzystymi.

Opracowanie opublikowane zostało jako książka z załączoną płytą CD.W formie elektronicznej znalazły  się: katalog obiektów, tablice z materiałami zabytkowymi i plan stanowiska. Są one dostępne również pod linkiem https://rcin.org.pl/dlibra/publication/269557

Prezentowane wyniki są efektem zaangażowania całego zespołu badaczy,zarówno cenionych specjalistów z ogromnym dorobkiem ,jak i młodych,świetnie zapowiadających się naukowców.Wszystkim chcemy w tym miejscu przekazać gorące wyrazy wdzięczności.Cześć z nich stanowiła trzon ekipy terenowej,efektywnej profesjonalnej  Podziękowania należą się także całej grupie osób eksplorujących obiekty i nawarstwienia, z których większość wywodziła się spośród lokalnych mieszkańców-zawsze gotowych do ciężkiej

pracy miłych i pomocnych.Należy tu także podkreślić rolę właścicieli pól, kluczowych dla badań wykopaliskowych. Niektórzy z nich nie tylko udostępnili teren pod założenie wykopów,ale także z zaangażowaniem eksplorowali relikty osadnictwa.

Badania terenowe w Gwoźdźcu oraz analizy specjalistyczne stanowiły element projektu finansowanego ze środków  Narodowego  Centrum Nauki, pt.,, Najstarsza faza kultury ceramiki wstęgowej rytej w Małopolsce (5600/5500-5300 BC) -geneza, datowanie, osadntctwo, gospodarka [ The oldest phase of the lLinear Pottery Culture in the Lesser Poland  (5600/5500-5300BC) - genesis, dating, settlement, economy ] NC;N 2;N14/L5lB/HS3/02460, realizowanego w latach 2015-2019. Kierownikiem grantu i badań wykopaliskowych była dr hab. Agnieszka Czekaj-Zastawny (IAE PAN, Kraków). Prace prowadzono we współpracy z Muzeum Okręgowym w Tarnowie,podhasłem,,Projekt Archeologiczny Gwoździec''.

 

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS

Od Redakcji / From the Editors

1.Wprowadzenie/Introduction -Agnieszka Czekaj-Zastawny, Agnieszka Kukułka, Maria Lityńska-Zając

1.1. Położenie stanowiska i warunki naturdne / Location ofthe site and natural conditions

1.2.Historia badań/History of research                                                                                                                                                         2.Materiały zabytkowe / Prehistoric materials

2.1. Metodyka badań archeologicznych / Methodology of archaeological research -

Agnieszka Czekaj-Zastawny,Tomasz Oberc

2.2. Stan zachowania materiałów zabytkowych i procesy erozyjne zachodzące na stanowisku / State of

preservation of archaeological remains and erosion processes taking place at the site – Robert Kenig,

Tomasz Oberc, Andreas Kotula

2.3. Wprowadzenie do chronologii osady / Introduction to the chronology of the setdement -

Agnieszka Czekaj-Zastawny

2.4. Obiekty nieruchome / Archaeological features – Agnieszka Czekaj-Zastawny,Tomasz Oberc

2.4.1. Gospodarstwa -naziemne domy słupowe i zagłębione obiekty gospodarcze / Households -

overground post houses and hollowed setdement pits

2.4.2. Strefa jam gospodarczych z fazy wczesnożeliezowskiej / Zone of settlement pits occurrence

dated to the early Zeliezovce phase

2.4.3. Strefa jam gospodarczych o nieokreślonej chronologii / Zone ofunidentified settlement pits

occurrence

2.5.Ceramika/Pottery

2.5.1. Ceramika naczyniowa kultury ceramiki wstęgowej rytej / Ceramic vessels of the Linear

Pottery Culture -Agnieszka Czekaj-Zastawny, Anna Rauba-Bukowsha, Agnieszka Kukułka,

Magdalena Bochnia

2.5.1.1.Ornamenqrka/Ornamentation

2.5.1.2.Formy/Forms

2.5.1.3.Technologia/Technology

2.5.2. Ceramika importowana / Imported pottery Agnieszka Czekaj-Zastawny,

Ama Rauba-Bukowska,Agnieszka Kukułka

2.5.3.Inne wyroby ceramiczne/Other ceramic artefacts-Agnieszka Czekaj-Zastawny

Agnieszka Kukułka C,

2.5.4.Analiza pozostałości organicznych w ceramice (ORA-Organic Resiude Analysis)/Analysis

of ceramic residues preserved within the pottery (ORA-OrganicResidueAnalysis)-Harry K.

Robson,Fiona England,Alexandre Lucquin,Oliver E.Craig

2.6 Wyroby kamienne/Lithic artefacts-Jarosław Wilczyński,Bernadeta Kufel-Diakowska.

2.6.1.Materiały fazy Ib/Materials associated with the phase Ib

2.6.1.1.Surowiec/Rawmaterial

2.6.1.2. Rdzenie i tłuczki krzemienne / Cores and hammerstones

2.6.1.3.Debitaż/Debitage

2.6.1.4.Narzędzia retuszowane/Retouched tools

2.6.1.5.Analiza traseologiczna artefktów krzemiennych/Micro usewear analysis of flint

artefacts

2.6.1.6. Ciosła / Chisels

2.6.1.7.Żarna i płytki szlifierskie/Grindstones and grinders,grinding slabs.

2.6.1.8.Podsumowanie/Summary

2.6.2.Materiały fazy IIIa/Materials associated with the phase IIIa

2.6.2.1. Surowiec / Raw materials

2.6.2.2. Rdzenie oraz tłuczki krzemienne / Cores and hammerstones

2.6.2.3.Debitaż/Debitage

2.6.2.4.Narzędzia retuszowane/Retouched tools

2.6.2.5.Analiza traseologiczna artefaktów krzemiennych/Micro usewear analysis of flint

artefacts

2.6.2.6.Ciosła i motyki/Chisels and hoes

2.6.2.7.Żarna i płytki szlifierskie/Grindstones and grinding slabs

2.6.2.8. Podsumowanie / Summary

2.6.3.Materiały fazy IIIa/Materials associated with the phase IIIa

2.6.3.1. Surowiec / Raw material

2.6.3.2. Rdzenie oraz tłuczki krzemienne / Cores and hammerstones

2.6.3.3.Debitaż/Debitage

2.6.3.4.Narzędziaretuszowane/Retouchedtools

2.6.3.5.Analiza traseologiczna artefaktów krzemiennych/Micro usewear analysis of flint

artefacts

2.6.3.6. Ciosła i moqrki / Chisels and hoes

2.6.3.7.Tłuczki kamienne/Hammerstones

2.6.3.8.Podsumowanie/Summary

2.6.4.Materiały o niesprecyzowanej chronologii/Artefacts of undetermined chronology.

2.6.5.Materiały kamienne-Podsumowanie/Stone artefacts-Summary

2.7. Szczątki roślinne/ Plant remains- Maria Lityńska-Zając, Magdalena Moskal-del Hoyo

2.7.1.Materiał i metody badań/Research materials and methodology

2.7.2. Stan zachowania szczątków / State of preservation of remains

2.7.3.Wyniki/Results                                                                                                                                                                                 2.7.4. Gospodarka roślinna / Economy of plant cultivation

2.7.5.Rekonstrukcja roślinności regionalnej/Reconstruction of regional vegetation.

2.7.6. Analiza profili palinologicznych / Analysis of palynological profile –Agnieszka Wacnik                                                                      2.8. Szczątki zwierzęce / Faunal remains – Jarosław Wilczyński

2.8.1.Metodyka badań/Research methodology

2.8.2.Wyniki/Results                                                                                                                                                                             3.Analiza przestrzenna źródeł za pomocą GIS / Spatial analysis of prehistoric materials using the GIS -

Andreas Kotula,Joanna Jędrysik,Riobert Kenig,Tomasz Oberc

3.1. Generalna charakterystyka tafonomiczna i chronologiczna stanowiska / General characteristic

of taphonomy and chronology ofthe site

3.2. Dystrybucja znalezisk / Spatial distribution of the finds

3.3.Ceramika/Pottery

3.4. Zabytki krzemienne i kamienne / Stone and flint artefacts

3.5. Strefy użytkowania osady na podstawie rozproszenia zabytków krzemiennych / Utilisation zones

distinguished based on the spatial distribution of flint artefacts

3.6. Warstwa kulturowa (WK I) / Cultural layer (WK I)                                                                                                                                   3.7. Straqrgrafia obiektów / Stratigraphy of features                                                                                                                                    3.8. Dane paleobotaniczne / Paleobotanical data                                                                                                                                   4.Analiza obszaru eksploatacji wokół osady / Analysis of exploitation area around the settlement -

Tomasz Oberc,Joanna Jędrysik

4.1.Informacje wstępne/Preliminary information

4.2. Najbliższe otoczenie osady / Closest surroundings of the settlement

4.3. Lokalna sieć osadnicza / Local settlement network                                                                                                                        5.Chronologia osady / Chronology of the settlement – Agnieszka Czekaj-Zastawny,Tomasz Oberc

5.1. Chronologia na podstawie stylistyki ceramiki / Chronology determined based on the pottery

stylistics

5.2.Chronologia absolutna/Absolute chronology

5.3. Interpretacja chronologii osadnictwa / Chronological interpretation ofthe settlement                                                                             6. Funkcjonowanie i rozwój osady kultury ceramiki wstęgowej rytej / Functioning and development of the

Linear Pottery Culture settlement -Agnieszka Czekaj-Zastawny, Magdalena Bochnia, Oliver E. Craig,

Fiona England,Joanna Jędrysik,Robert Kenig,Andreas Kotula,Bernadeta Kufel-Diakowska,Agnieszka

Kukułka,Maria Lityńska-Zając,Alexandre Lucquin,Magdalena Moskal-del Hoyo,Toszasz Oberc,Anna

Rauba-Bukowska,Harry Robson,Jarosław Wilczyński

6.1. Fazy zabudowy i rozplanowanie osady / Occupational phases and spatial arrangement of the

settlement

6.2.Domy/Houses

6.3.Strefy aktywności przydomowej/Household activity zones

6.4.Podstawy gospodarcze /Economic grounds                                                                                                                               7.Materiały młodszych ugrupowań kulturowych - kultura mierzanowicka / Materials of the younger

cultural units –the Mierzanowice culture – Marta Korczyńska,Joanna Jędrysik                                                                                 8.Zakończenie / Conclusions

Bibliografia/References

The earliest settlement of the Linear Pottery Culture fiom the territory of Poland. Gwoździec site 2, com.

Zakliczyn - Summary

Lista Autorów / List of Authors

Katalog obiektów / Catalogue of features (https://rcin.org.pl/dlibra/publication/269557) - CD

Tablice / Tables (hftps://rcin.org.pl/dlibra/publication/269557)- CD

Plan stanowiska/ Plan of the site (https ://rcin.org.pl/dlibra/publication/269557)- CD