Ceramika płocka między XI a XIX wiekiem. Studium archeologiczne

Opis

Niniejsza praca jest przede wszystkim próbą wykorzystania znalezisk archeologicznych i metod analiz obecnych w warsztacie archeologii historycznej dla studiowania mechanizmów zmian społecznych zachodzących w ciągu ponad 900 lat istnienia miasta. Jest też próbą opowiedzenia jego historii przez materialne ślady pozostawione przez kolejne generacje jego mieszkańców. Jej układ stanowi zatem kompromis między tymi dwoma kierunkami. Rozdział pierwszy prezentuje wykorzystane tu kategorie źródeł: ar­cheologiczne, historyczne i przyrodnicze. Scharakteryzowano też w nim terminologię odnoszącą się do poszczególnych części zespołu osadniczego. Kolejny rozdział przestawia metody analizy i wnioskowania, poczynając od inspiracji teoretycznych, kończąc na szczegółach klasyfikacji badanych cech. Zasadniczą część pracy stanowią rozdziały trzeci i czwarty. Pierwszy z nich zawiera omówienie wyników analizy cech naczyń, a kolejny, prezentuje tzw. tło porównawcze. Zagadnieniom interpretacyjnym poświęcony jest rozdział piąty prezentujący wyniki analiz na tle kolejnych etapów przekształceń przestrzennych średniowiecznego i nowożytnego Płocka. Szczególny nacisk położono tu na zagadnienia takie, jak kwestia początków płockiego grodu, przemian społecznych w okresie kolejnych lokacji miasta, długiego trwania „tradycyjnej" stylistyki produkcji garncarskiej, regresu rzemiosła w XVII-XVIII w. i wreszcie rzadko poruszanej w literaturze kwestii losów miejskiego garncarstwa na progu współczesności. Niezbędnym uzupełnieniem lektury są aneksy zawierające komplet wyników analiz cech naczyń, katalog stanowisk i kompletny rysunkowy katalog naczyń z nich pochodzących.

Spis treści

Przedmowa

1. Źródła
1.1. Płock w badaniach archeologów i historyków
1.2. Źródła archeologiczne - ich kontekst przestrzenny i kryteria doboru
1.3. Źródła pisane
1.4. Źródła przyrodnicze

2. Metody
2.1. Przesłanki teoretyczne
2.2. Kwantyfikacja i klasyfikacja zbioru
2.3. Techniki wykonania
2.4. Formy
2.5. Dekoracja

3. Analiza cech zbioru
3.1. Struktura gatunkowa i funkcjonalna
3.2. Ceramika brunatna
3.3. Ceramika siwa
3.4. Ceramika ceglasta
3.5. Ceramika biała
3.6. Pozostałe grupy ceramiki

4. Analiza porównawcza
4.1. Ceramika brunatna
4.2. Ceramika siwa
4.3. Ceramika ceglasta
4.4. Ceramika biała
4.5. Pozostałe grupy ceramiki

5. Przemiany stylistyczne ceramiki płockiej
5.1. Płock prawa książęcego (XI- POLOWA XIII w.)
5.2. Pierwsza lokacja miasta (2. POŁOWA XIII w.)
5.3. Zderzenie kultur - druga lokacja miasta (XIV - POŁOWA XV w.)
5.4. Złoty wiek (połowa XV-połowa XVII w.)
5.5. Kryzys czy kontynuacja (2 POŁOWA XVII- SCHYŁEK XVIII w.)
5.6. Zmierzch i upadek garncarstwa płockiego (XIX-XX w.)

6. Podsumowanie

7. Literatura

8. Summary

Aneksy (na CD):
I. Tabele cech technologicznych i stylistycznych ceramiki
II. Klasyfikacja cech morfologicznych i dekoracji naczyń
III. Katalog stanowisk
IV. Tablice