Opis
Prezentowany Czytelnikom kolejny tom serii Vetera et nova. Opracowanie archeologicznych materiałów źródłowych nowymi metodami badawczymi poświęcony jest znaleziskom z terenu szeroko pojętego Mazowsza zachodniego i południowego. Składa się z dwóch części, obejmujących skrajnie różniące się od siebie okresy chronologiczne. Pierwsza zawiera materiały z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, a druga - z wczesnego i późnego średniowiecza.
Część 1 poświęcona jest stanowisku 3 w Słubicach, pow. płocki. Odkryte w jego obrębie relikty osadnictwa kultur trzcinieckiej, łużyckiej i grobów kloszowych, obejmującego prawie dwa tysiące lat, nie należą wprawdzie do szczególnie efektownych, stanowią jednak materiały interesujące poznawczo dla archeologa. Studia stricte archeologiczne zostały poszerzone o analizy specjalistyczne. Najwięcej uwagi poświęcono badaniom fizyko-chemicznym fragmentów naczyń oraz polepy. Istotne informacje wnoszą także oznaczenia odcisków roślinnych na ceramice i polepie oraz opracowania wyrobów kamiennych i krzemiennych, z uwzględnieniem analizy surowcowej i traseologicznej.
Część 2 obejmuje studia nad ceramiką ze stanowisk wczesno- i późnośredniowiecznych, zlokalizowanych w Błoniu i Kopy-towie/Łaźniewie, pow. warszawsko zachodni, Dziarnowie, Grójcu i Starej Warce, pow. grójecki, oraz Szewnej, pow. ostrowiecki. Materiał pochodzi z badań sondażowych prowadzonych w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Wytypowane okazy poddano analizie formalnej i technologicznej, a podstawą tej ostatniej były w znacznym stopniu wyniki petrograficznych i chemicznych badań fragmentów naczyń.
W publikacji starano się w pełni wykorzystać wszystkie możliwości, jakie dają nowoczesne metody, pozwalające na wydobycie informacji nawet z pozoru nieatrakcyjnych materiałów. Uzyskane rezultaty pozwoliły na wyciągnięcie istotnych, a niekiedy wręcz zaskakujących wniosków.
Spis treści
I. Opracowanie kulturowo-chronologiczne stanowiska • JOANNA URBAN
1. Wstęp
1.1. Położenie stanowiska
1.2. Historia badań
1.3. Baza źródłowa
2. Opis
2.1. Opis materiałów nieruchomych
2.2. Opis materiałów ruchomych
2.2.1. Technologia
2.2.2. Mikromorfologia
3. Analiza materiałów nieruchomych
3.1. Charakter obiektów
3.1.1.Jamy
3.1.2. Skupiska ceramiki
3.1.3. Dołki po słupach
3.1.4. Soczewki gliny
3.2. Chronologia obiektów
3.3. Rozplanowanie obiektów
3.4. Podsumowanie
4. Analiza materiałów ruchomych
4.1. Ceramika naczyniowa
4.1.1. Neolit/wczesna epoka brązu
4.1.2. Kultura trzciniecka
4.1.3. Kultura łużycka
4.1.4. Kultura grobów kloszowych
4.1.5. Kultura łużycka/kultura grobów kloszowych
4.1.6. Epoka brązu/wczesna epoka żelaza
4.2. Ceramika nienaczyniowa
4.2.1. Przęśliki
4.2.2. Inne
4.3. Wyroby kamienne i krzemienne
4.3.1. Zabytki kamienne
4.3.2. Zabytki krzemienne
5. Stratygrafia i planigrafia stanowiska w ujęciu chronologicznym
6. Osady z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na st. 3 w Słubicach - podsumowanie
6.1. Zycie codzienne mieszkańców
6.1.1. Uprawa roli
6.1.2. Chów zwierząt
6.1.3. Garncarstwo
6.1.4. Krzemieniarstwo
6.1.5. Tkactwo
6.1.6. Budownictwo
6.1.7. Metalurgia
6.1.8. Pozostałe zajęcia
6.2. Mazowsze zachodnie — kontekst osadniczy
6.2.1. Kultura trzciniecka
6.2.2. Kultura łużycka
6.2.3. Kultura grobów kloszowych
6.3. Podsumowanie
Bibliografia
The culture-chronological study of the site 3 in Słubice, Płock County - summary
Ryciny
II. Analizy petrograficzne fragmentów ceramiki • MARCIN KRYSTEK
1. Metody analiz
2. Charakterystyka ceramiki
2.1. Kultura trzciniecka
2.2. Kultura łużycka
2.3. Kultura trzciniecka/kultura łużycka
2.4. Kultura grobów kloszowych
2.5. Kultura łużycka/kultura grobów kloszowych
2.6. Epoka brązu i wczesna epoka żelaza
3. Wnioski
Pétrographie analyses of pottery fragments from site 3 in Słubice, Płock County - summary
Tabele
Ryciny
III. Badania składu chemicznego fragmentów ceramiki • HALINA MŁODECKA
1. Wprowadzenie
2. Materiał badawczy
3. Cel badania
4. Metoda badania
5. Wyniki analiz
6. Podsumowanie wyników badań
Bibliografia
The chemical composition analyses of pottery fragments from site 3 in Słubice, Płock County - summary
Tabele
Ryciny
IV. Analizy petrograficzne polepy • MARCIN KRYSTEK
1. I typ petrograficzny
2. II typ petrograficzny
3. III typ petrograficzny
4. IV typ petrograficzny
5. Podsumowanie
Bibliografia
Pétrographie analyses of daub lumps from site 3 in Słubice, Płock County - summary
Tabele
Ryciny
V. Badania składu chemicznego próbek polepy • HALINA MŁODECKA
1. Materiał badawczy
2. Cel badania
3. Metoda badania
4. Wyniki badań
5. Podsumowanie wyników badań
The chemical composition analyses of daub samples from site 3 in Słubice, Płock County — summary
Tabele
Ryciny
VI. Wyniki badań odcisków roślinnych zachowanych w polepie i na ceramice • MARIA LITYŃSKA-ZAJĄC
Bibliografia
The results of the study plant impressions preserved on daub and pottery from site 3 in Słubice, Płock County — summary
Tabele
VII. Analizy petrograficzne i funkcjonalne zabytków kamiennych • RAFAŁ SIUDA
1. Metody badań
2. Skład petrograficzny opracowywanej kolekcji
3. Charakter zabytków
4. Cechy petrograficzne i mechaniczne skał a preferencje w doborze surowca
5. Proweniencja surowców kamiennych
6. Szczegółowa charakterystyka obiektów kamiennych ze stanowiska Słubice
The analysis of stone artefacts from site 3 in Słubice, Płock County - summary
VIII. Omówienie materiału krzemiennego i kamiennego • TOMASZ BOROŃ
1. Znaleziska krzemienne
1.1. Rdzenie
1.2. Łuszcznie
1.3. Półsurowiec
1.4. Narzędzia
1.5. Analiza technologiczna
1.6. Podsumowanie
2. Przedmioty kamienne
Bibliografia
The analysis of flint artefacts from site 3 in Słubice, Płock County - summary
Ryciny
IX. Wyniki badań traseologicznych zabytków krzemiennych • MAŁGORZATA WINIARSKA-KABACIŃSKA
Bibliografia
The results of use-wear analysis of chosen flint artefacts from site 3 in Słubice, Płock County — summary
Ryciny
Lista afiliacji
Zawartość płyty CD