Opis
W dotychczasowych studiach nad schyłkiem neolitu w Małopolsce obszar Lubelszczyzny pozostawał w cieniu bogatych materiałów z terenów podkrakowskich i z Wyżyny Sandomierskiej. Niemniej to właśnie z tego regionu pochodzą liczne i spektakularne pochówki kultury amfor kulistych. Znane są również groby kultury ceramiki sznurowej, a także liczne znaleziska luźne, wskazujące na intensywne osadnictwo w III tysiącleciu przed naszą erą. Celem projektu, prezentowanego przez serię artykułów zawartych w niniejszym tomie, jest uporządkowanie danych dotyczących rytuału pogrzebowego społeczności kultury amfor kulistych i kultury ceramiki sznurowej na obszarze Wyżyny Lubelskiej oraz na przyległych terenach Polesia Wołyńskiego i Wyżyny Wołyńskiej. Aż do ostatnich lat to właśnie znaleziska ze stanowisk sepulkralnych stanowiły jedyną możliwość „wglądu" w prahistorię III tysiąclecia p.n.e. w tym regionie. Usystematyzowanie danych z cmentarzysk późno- i schyłkowoneolitycznych, wraz z propozycją ich chronologicznego schematu, ma posłużyć próbie odpowiedzi na kilka kluczowych pytań związanych z przebiegiem procesów kulturowych na Lubelszczyźnie. Odnoszą się one przede wszystkim do istoty relacji pomiędzy wzorcami dwóch wymienianych, wielkich systemów obrzędowości funeralnej europejskiego neolitu.
Spis treści
Paweł Jarosz, Jerzy Libera, Piotr Włodarczak - Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej – wprowadzenie
Marta Polańska - Obiekty kultury amfor kulistych na stanowisku 2 w Raciborowicach-Kolonii, pow. chełmski
Marta Polańska - Badania ratownicze na stanowisku kultury amfor kulistych w Trzeszkowicach, pow. świdnicki
Andrzej Bronicki - Obrządek pogrzebowy społeczności kultury amfor kulistych na Wyżynie Lubelskiej
Mieczysław Bienia, Janusz Budziszewski, Ewa Niedźwiedź, Józef Niedźwiedź, Piotr Włodarczak - Kurhan kultury ceramiki sznurowej na stanowisku 5 w Sługocinie, pow. lubelski
Marta Polańska - Grób kultury ceramiki sznurowej odkryty w rejonie ulic Głęboka – Gliniana w Lublinie
Joanna Borowska, Janusz Budziszewski, Piotr Włodarczak - Groby kultury ceramiki sznurowej ze stanowiska 18 w Snopkowie, pow. lubelski
Marta Polańska - Cmentarzysko kultury ceramiki sznurowej na wielokulturowym stanowisku 1–2 w Lublinie-Sławinku
Paweł Jarosz, Łukasz Rejniewicz - Schyłkowoneolityczne cmentarzysko kultury ceramiki sznurowej na stanowisku 3 w Lublinie-Sławinku
Michał Kubera, Paweł Zawiślak - Grób kultury ceramiki sznurowej na stanowisku 10 w Łagiewnikach, pow. lubelski
Janusz Budziszewski, Paweł Jarosz, Jerzy Libera, Anita Szczepanek, Piotr Włodarczak - Badania wykopaliskowe kurhanów na stanowisku 3 w Białce, pow. krasnostawski
Janusz Budziszewski, Paweł Jarosz, Jerzy Libera, Anita Szczepanek, Barbara Witkowska, Piotr Włodarczak - Kurhany ze stanowiska 30 w Stryjowie, pow. krasnostawski
Jerzy Libera, Jarosław Sobieraj - Topory kamienne jako identyfikatory kultury ceramiki sznurowej w środkowej i północnej części Lubelszczyzny
Miłosz Huber -Charakterystyka petrologiczna schyłkowoneolitycznych toporów kamiennych z Lubelszczyzny
Jerzy Libera - Siekiery kultury ceramiki sznurowej z Wyżyny Lubelskiej – próba identyfikacji
Anita Szczepanek - Ludność kultury amfor kulistych i kultury ceramiki sznurowej na Wyżynie Lubelskiej w świetle badań antropologicznych
Paweł Jarosz - Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Lubelskiej i terenach przyległych
Piotr Włodarczak - Chronologia absolutna cmentarzysk późno- i schyłkowoneolitycznych na Wyżynie Lubelskiej
Piotr Włodarczak - Dwa rytuały, dwie społeczności, dwie epoki, dwa światy? Obrządek pogrzebowy w późnym- i schyłkowym neolicie na Wyżynie Lubelskiej