
Tytuł: Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury
Autorka: Teresa Dunin-Wąsowicz
Wybór i opracowanie: Andrzej Janeczek
Posłowie: Marta Młynarska-Kaletynowa
Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Seria: Collectio archaeologica, historica et ethnologica
Miejsce: Warszawa 00-140,Al.Solidarności 105.Polska
Produkt: nie zawiera informacji o bezpieczeństwie
Rok wydania: 2011
Język: polski
Liczba stron: 444
Format: 165 x 240 mm
Okładka: twarda
ISBN: 978-83-89499-80-6
Tom składa się z 22 studiów i mniejszych prac ogłoszonych przez autorkę w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych. Pochodzą one z lat 1957–2002.
Jeden z artykułów, otwierający tom tekst programowy Badania sieci drożnej średniowiecznej Polski ukazuje się po raz pierwszy w polskiej wersji językowej, niemniej jego wstępny zarys ogłoszony został najpierw w „Przeglądzie Zachodnim” w 1953 roku.
Publikowane studia zgrupowane zostały w dwóch częściach (Drogi i krajobraz osadniczy, Święci i kultura duchowa), odpowiednio do dwóch głównych nurtów zainteresowań autorki, jakimi była geografia historyczna i dzieje osadnictwa oraz kulty świętych i inne aspekty średniowiecznej kultury. Znalazły się one w książce z wyboru Redakcji, natomiast pełny wgląd w dorobek profesor Teresy Dunin-Wąsowicz daje załączona bibliografia prac, przygotowana przez Martę Piber-Zbieranowską. Poza wyborem znalazły się studia poświęcone problematyce zmian środowiska przyrodniczego i historii klimatu, najpełniej zaprezentowanej w osobnej książce, a także drobniejsze prace o św. Jadwidze śląskiej, której obrazowa legenda została opracowana i wydana przez autorkę w odrębnej publikacji.
Zmiany i ingerencje redakcyjne ograniczyły się do niezbędnych uściśleń, korekty zapisów bibliograficznych czy cytatów źródłowych, a także naprawy błędów drukarskich. Jeden z artykułów (Wczesnośredniowieczna sieć drożna na Podlasiu) nieco skrócono, usuwając uwagi wstępne. Znacznie natomiast zmieniony został materiał ilustracyjny towarzyszący tekstom; mapy zyskały całkowicie nowe opracowanie graficzne, z części rycin, z powodu ich złej jakości technicznej, trzeba było zrezygnować, część została zastąpiona innymi
ilustracjami.
Charakterystykę drogi życiowej i sylwetki naukowej Teresy Dunin-Wąsowicz przedstawiła w posłowiu Marta Młynarska-Kaletynowa, której Redakcja zawdzięcza ponadto przyjazne wsparcie podczas prac edytorskich. Marta Piber-Zbieranowska opracowała, poza bibliografią, także indeksy.
Andrzej Janeczek
Od Redaktora
Spis skrótów
DROGI I KRAJOBRAZ OSADNICZY
Badania sieci drożnej średniowiecznej Polski
Wczesnośredniowieczne przeprawy przez środkową Wisłę
Topografia wczesnośredniowiecznego Sieciechowa
Kalisz na tle wczesnośredniowiecznej sieci drogowej
Wczesnośredniowieczny Radom na tle regionu
Uwagi w sprawie osadnictwa wczesnośredniowiecznego na Lubelszczyźnie
Inskrypcja konińska z 1151 roku
Sandomierska sieć drożna w wiekach średnich
Uwagi w sprawie osadnictwa wczesnośredniowiecznego na obszarze
dzisiejszej Warszawy
Lapides terminales na Śląsku w XIII wieku
Węzeł drogowy pułtuski na tle sieci komunikacyjnej wczesnośredniowiecznego Mazowsza (X–XIII w.)
Wczesnośredniowieczna sieć drożna na Podlasiu
ŚWIĘCI I KULTURA DUCHOWA
Saint-Gilles a Polska we wczesnym średniowieczu
Kulty świętych w Polsce w X wieku
Rzymskie kulty świętych w Polsce wczesnośredniowiecznej: kult świętego Maurycego i legionu tebańskiego
Petrus Liutuuinus me fecit: w sprawie jednego z twórców Drzwi gnieźnieńskich
Wezwania świętego Wojciecha w Europie Zachodniej około roku 1000
Ślad pobytu w Bolonii Jarosława Bogorii ze Skotnik: płaskorzeźba z 1322 roku
Kilka uwag w sprawie działalności misyjnej cystersów na Rusi w XII–XIII wieku
Koń cenniejszy od złota
Najstarsi polscy święci: Izaak, Mateusz i Krystyn
Polskie drogi do Composteli (XII–XIV wiek)
Bibliografia prac Teresy Dunin-Wąsowicz (zestawiła Marta Piber-Zbieranowska)
Marta Młynarska-Kaletynowa, Słowo o Teresie Dunin-Wąsowicz
Indeks nazw osobowych i geograficznych (opracowała Marta Piber-Zbieranowska)
CONTENTS
From the Editor
List of abreviations
ROADS AND THE SETTLEMENT LANDSCAPE
Research on the medieval road system in Poland
Early medieval fords across the middle Vistula
Topography of the early medieval town of Sieciechów
Kalisz on the background of the early medieval road system
Early medieval Radom on the background of the region
Some remarks on the early medieval settlements on Lublin lands
The Konin inscription from the year 1151
The road system of Sandomierz region in the Middle Ages
Some remarks on the question of the early medieval settlements on the territory of today’s Warsaw
Lapides terminales in Silesia in the 13th century
The road joint of Pułtusk on the background of the communication system of early medieval Masovia (10th–13th centuries)
The early medieval road system on Podlasie
SAINTS AND SPIRITUALITY
Saint-Gilles and Poland in the early Middle Ages
The cult of the saints in Poland in the 10th century
The Roman cult of saints in early medieval Poland: the cult of Saint Maurice and the Theban Legion
Petrus Liutuuinus me fecit: the case of one of the creators of the Gniezno Doors
The cult of Saint Adalbert in Western Europe around the year 1000
A trace of presence of Jarosław Bogoria of Skotniki in Bologna: a basrelief from the year 1322
Few remarks on the Cistercian missionary activities in Rus’, 12th and 13th centuries
A horse more precious than gold
The oldest Polish saints: Isaac, Matheus and Cristin
Polish roads to Compostela (12th–13th centuries)
Bibliography of the works of Teresa Dunin-Wąsowicz (compiled by Marta Piber-Zbieranowska)
Marta Młynarska-Kaletynowa: A word on Teresa Dunin-Wąsowicz
Index of persona and places (compiled by Marta Piber-Zbieranowska)